Ömer GÖRENER
Banvit Genel Müdürü Ömer GÖRENER, "Kuş Gribi" ve "Kanatlı Sektörü" değerlendirdi. (22 Şubat 2006)
 1. Son günlerde ortaya çıkan “kuş gribi” kanatlı sektörünü nasıl etkiledi?
Yaşadığımız kuş gribi vakaları ile ülkemiz kanatlı sektörü son 5 aydır önemli sıkıntıları göğüslemeye çalışıyor. Üreticiler açısından önemli ölçüde zararlar edilmiş durumda. Kriz öncesine göre şu an sektördeki üretim rakamları oldukça düşük seviyelerde seyir ediyor. Kriz nedeniyle sektör yaklaşık olarak yüzde 50 civarında bir daralma yaşıyor. Ancak yılın ilerleyen aylarında krizin etkileri azaldıkça tekrar büyümeye geçileceğini tahmin ediyoruz.
2. Sektörün bu krizden çok büyük yara almadan çıkabilmesi için nasıl bir strateji izleniyor ve izlenmeli? Bu konuda üreticilere, devlete ve tüketicilere ne gibi görevler düşüyor?
Şu an içinde bulunduğumuz ortamda üreticilerin öncelikle başlangıç olarak küçülme ve maliyetleri en aza indirerek hareket etmesi, diğer taraftan tüketicilere kitle iletişim araçları kanalıyla üretilen ambalajlı, markalı ürünleri tercih etmelerinin gerekliliği anlatılarak, yaratılan panik sayesinde yok olan talebin yeniden canlandırılmasına yönelik çalışmaların sürdürülmesi gerekiyor.
Kuş gribi vakalarının ardından gerek bilim otoriteleri, gerek üreticiler gerekse hükümet yetkililerince bilgilendirici çalışmalar gerçekleştirildi ve bu çalışmalar sürdürülüyor. Bu nedenle kamuoyunun belirli bir bilinç düzeyine ulaştığını biliyoruz. Artık tüketicilerin de hiçbir risk taşımayan entegre tesislerde üretilmiş piliç ürünlerini gönül rahatlığıyla tüketmeliler.
Gerekli daralmaları gerçekleştiren ve iletişim çalışmalarını sürdüren entegrasyonlara devletin de birtakım tamamlayıcı destekler sunması lazım. Bu konuda bazı adımlar atılmış durumda ama yine de çok yeterli seviyelerde olmadığını düşünüyoruz. Çünkü destekler neredeyse tamamen yumurta üreticilerine yönelik düzenlenmiştir, biz piliç entegrelerine de önümüzdeki günlerde yeni desteklerin açıklanmasını ümit ediyoruz. Özellikle Ziraat Bankası’nın sektörün şu anki koşullarına uygun kredilendirme yapmasını, mevcut stokların satın alınarak yurt dışındaki yardım projelerine verilmesini ve piliç etinde %8 olan KDV’nin kırmızı etin %1 KDV oranı ile aynı seviyeye getirilmesini bekliyoruz. Önümüzdeki günlerde gelinen noktanın hükümet yetkilileri ve sektör temsilcileri ile yeniden değerlendirilip, verilecek yeni destekler gündeme getirilmelidir.
Buna ek olarak göç yolları üzerinde bulunan ülkemizde tekrar aynı üzücü olayların yaşanmaması için hükümetin kırsal kesimlerde açıkta, kontrolsüz olarak gerçekleştirilen kanatlı hayvan yetiştiriciliği ve ambalajsız, markasız piliç satışı ile ilgili önlemleri kararlılıkla uygulanmaya devam ettirilmesi gerekmektedir.
3. Sektörün yarattığı istihdam ne düzeyde? Bu ortamdan istihdamın nasıl etkilenmesi bekleniyor?
Ülkemiz kanatlı sektöründe, 10 bin piliç eti ve 5 bin yumurta işletmesi faaliyet gösteriyor. Ayrıca sektörde doğrudan 20,000 kişi istihdam ediliyor ve kontratlı köylüler de katıldığında sektördeki istihdam sayısı 130,000 kişiye kadar çıkıyor. Ancak, nakliye, ilaç, esnaf, yan sanayi, pazarlama elemanı gibi sektörler katıldığında sektörden etkilenen işgücü sayısı 2 milyonu buluyor.
İlk sorunuzda da sözünü ettiğim gibi kriz nedeniyle sektör yaklaşık yüzde 50 oranında bir daralma yaşıyor. Bu daralma ne yazık ki üretimden istihdama kadar uzanıyor. Krizin etkileri tamamen atlatılana kadar sektörün yeni istihdam alanları oluşturması mümkün görünmemektedir.
4. Kanatlı sektörünün ihracat potansiyeli nedir ve bu durum ihracatı nasıl etkiledi?
Kanatlı sektörü olarak Avrupa Birliği'ne ihracatın eşiğindeydik. Son 20 sene içerisinde dünyanın büyük üretici ülkeleriyle neredeyse aynı düzeye ulaşan sektörümüz önemli bir ihracat potansiyeline sahip. 8 - 10 yıl süren AB'ye ihracat izni çalışmalarının son aşamasına gelinmiş ve 2006 yılının ortalarına doğru ihracata başlanılması hedefleniyordu. Ama yaşadığımız olaylar nedeniyle artık bu yılı bir yana bıraktık. AB'ye ihracatın 2007 öncesinde gerçekleşeceğini sanmıyoruz. Ancak işler normal seyrinde giderse gelecek yıl ihracata başlanması söz konusu olabilir.
Saygılarımızla,
Ömer GÖRENER
Banvit A.Ş.
Genel Müdür
|
